Carta dun químico aos homeópatas

[Esta é unha tradución adaptada do artigo orixinal de 14 de abril de 2015 A letter from a chemist to homeopaths, de Mark Lorch, que pode lerse nesta ligazón.]

natural-remedy-b-1327821

Estimados señores homeópatas:

Teño algunhas preguntas verbo desa terapia alternativa tan popular e gustaríame coñecer as respostas.

A homeopatía, tal e como eu a entendo (por favor, corríxanme se estou enganado), baséase na idea de que «o semellante cura o semellante». Deste xeito, se a alerxia fai que nos choren os ollos, daquela as cebolas poderían axudarnos (porque as cebolas causan síntomas similares). Ou, se sufrimos insomnio, disque a cafeína podería ser a solución. Porén, é probable que unha cunca de café cargado nos manteña ben espertos, así que vostedes evitan isto mediante enormes dilucións. Desta maneira, segundo vostedes, os efectos beneficiosos permanecen mentres os efectos secundarios non desexados son eliminados.

Seguir lendo

O Goberno dos EUA cerca a homeopatía

[Esta é unha tradución adaptada do artigo orixinal de 17 de novembro de 2016 Los productos homeopáticos deberán incluir en EE. UU. la advertencia de que no hay pruebas de que funcionen, de Luis Alfonso Gámez, que pode lerse nesta ligazón.]

preparados-homeopaticosA Comisión Federal de Comercio (ftc pola súa sigla en inglés: Federal Trade Commission) dos Estados Unidos esixirá aos produtos homeopáticos que non demostren cientificamente a súa eficacia que advirtan, na súa etiquetaxe, que non hai probas científicas de que funcionen e que as afirmacións feitas polo fabricante soamente están baseadas en teorías «do século xviii que non aceptan a meirande parte dos expertos médicos». A nova política da ftc suporá, na práctica, que todos os produtos homeopáticos deberán levar esa advertencia, coa que se pretende evitar que aos consumidores os enganen. A medida baséase nas conclusións dun seminario sobre a publicidade e a etiquetaxe dos produtos homeopáticos que se celebrou o 21 de setembro de 2015, no cal participaron médicos, voceiros dos consumidores e representantes da industria homeopática, entre outros.

A ftc lembra no seu informe que o principio da homeopatía é que unha substancia que provoca un síntoma nunha persoa sa pode sandar ese mesmo síntoma nun enfermo se está moi esluída, algo que nunca se demostrou cientificamente. Segundo a axencia gobernamental, a venda de produtos homeopáticos engalou na década de 1990, cando comezaron a dispensalos en grandes almacéns por todo o país, e na actualidade é un negocio milmillonario. En 2007, segundo os datos do Centro Nacional para a Saúde Complementaria e Integral (nccih), un organismo dependente dos Institutos Nacionais de Saúde (nih, do inglés National Institutes of Health), os estadounidenses gastaban en homeopatía 3100 millóns de dólares cada ano, case unha décima parte do que destinan a pseudoterapias.

Seguir lendo

A gran mentira da cervexa saudable

[Esta é unha tradución adaptada do artigo orixinal de 6 de outubro de 2016 La gran mentira de la cerveza saludable, de Antonio Martínez Ron, que pode lerse nesta ligazón.]

Domingo, 11 de setembro, hipódromo da Zarzuela en Madrid. Máis de 5000 persoas reuníronse hoxe aquí para correren entre 5 e 10 quilómetros e, como anuncian por megafonía, «gozaren a vida». Aínda que pareza rechamangueiro, xunta a meta hai unha inmensa barra de bar na que os corredores van consumir máis de 3500 litros de cervexa co obxectivo de «se rehidrataren». O evento, coñecido como Beer Runners, baséase no estudo dun científico que se atopa entre os promotores e participantes. Pero como pode un científico soster que a cervexa, que contén alcohol, é boa para rehidratarse?

Hai algo máis de dez anos, Manuel Castillo Garzón, catedrático da Universidade de Granada (Universidad de Granada), fixo unha aposta co seu cuñado sobre se era ou non bo tomar un par de cervexas tras xogar un partido de tenis e acabou deseñando un experimento con varios voluntarios para medir os seus efectos. «Fixemos aquel estudo no que deshidratabamos os suxeitos, facéndoos correr durante unha hora a case 40 graos», explica a Next. «A proba realizábase en dúas ocasións, nunha dabámoslles soamente auga e na outra 660 mL de cervexa (o equivalente de dúas latas)». Castillo, que pasea agora entre os corredores do Beer Runners e que todos chaman «o profesor», publicou os seus resultados1 no Journal of the International Society of Sports Nutrition e a súa análise serviu de escusa para que comezase o movemento de «corredores cervexeiros», primeiro en Filadelfia (Estados Unidos) e despois no resto do mundo.

manuel-castillo-beer-runners-madrid_959314191_3825063_660x371
Manuel Castillo, entrevistado durante o último Beer Runners celebrado en Madrid. [Antonio Martínez Ron. Fonte]
«Tras analizarmos unha serie de parámetros indicativos do nivel de hidratación», escribían os autores do artigo, «non se atopou ningún efecto que a faga desaconsellable. Ao contrario, a cervexa permitía recuperar as perdas hídricas e as alteracións de distinto tipo determinadas polo exercicio, ao menos na mesma medida que o fai a auga». Esta afirmación serve, aínda hoxe, para xerar titulares acerca da idoneidade da cervexa como rehidratante e mesmo para aconsellar que «o seu consumo moderado poida incluírse na dieta equilibrada dos deportistas». Pero moitos esquecen pór de relevo un detalle: trátase dun dos moitos traballos directamente financiados pola industria cervexeira, a mesma que paga a carreira Beer Runners.

Seguir lendo

Os premios Ig Nobel 2016

[Esta é unha tradución adaptada do artigo orixinal de 23 de setembro de 2016 Los premios Ig Nobel 2016, de Francisco R. Villatoro, que pode lerse nesta ligazón.]

dibujo20160923-ig-nobel-ceremony-japanese-awardees-looking-behind-their-legs

O 22 de setembro concedéronse os XXVI premios Ig Nobel no Teatro Sanders da Universidade Harvard (Harvard University), nunha cerimonia que está compartida en YouTube. Lembra que, aínda que na cerimonia de entrega domina o bo humor, os premios outórganselles a investigacións serias publicadas en revistas científicas. Quen busca un premio Ig Nobel á mantenta adoita acabar sen recibilo.

Podes atopar máis información en «Announcing the 2016 Ig Nobel Prize winners!», Improbable Research, 23 de setembro de 2016; listaxe de ganadores en «The 2016 Ig Nobel Prize Winners», Improbable Research, 22 de setembro de 2016.

Premio de Reprodución: Exipto

dibujo20160923-contraceptive-efficacy-of-polyester-induced-in-normal-men-journal-contraception-elsevier1

Ahmed Shafik recibe postumamente o premio por estudar os efectos do poliéster no rendemento sexual, tanto de ratas como de humanos. Realizou estudos1 con 75 ratas, dividíndoas en cinco grupos, un de control e outros de proba. Vestiu estas últimas con pantalonciños feitos cun 100 % de poliéster, cun 50 % de poliéster e un 50 % de algodón, cun 100 % de algodón e cun 100 % de la. Estudou o seu comportamento sexual antes de vestir a peza, despois de vestila durante 6 e 12 meses e tras 6 meses de llela eliminar. As pezas de poliéster afectaron o comportamento sexual, e Shafik asociouno á acumulación de carga electrostática que afectaba o escroto e o pene das ratas.

Seguir lendo

A mandrágora: da lenda á ciencia

[Esta é unha tradución adaptada do artigo orixinal de 8 de xullo de 2016 La mandrágora: de la leyenda a la ciencia, de Rosa Porcel, que pode lerse nesta ligazón.]

Veña, botádelle un pouco de imaxinación. Poderiamos dicir que a forma da súa raíz se asemella a un pequeno corpo humano.

Raíz de mandrágora
Raíz dunha mandrágora, como adoita ser na realidade. [Fonte]
De acordo, vale. Hai que botarlle bastante, pero semella que, ás veces, si pode chegar a adoptar esa forma humanoide… ou non.

Seguir lendo